રેલવે બજેટ 2024: વંદે ભારત, બુલેટ ટ્રેન અને વૃદ્ધો માટે ભાડામાં રાહત... મોદી સરકારના રેલવે બજેટમાં શું છે ખાસ?

રેલ્વે બજેટ 2024: નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે (23 જુલાઈ) મોદી સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળનું પ્રથમ બજેટ રજૂ કરી રહ્યા છે. સામાન્ય માણસને બજેટ પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ છે. આ બજેટથી મધ્યમ વર્ગને ટેક્સમાં છૂટ અને આવકમાં વધારો થવાની આશા છે. કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે 7મું બજેટ રજૂ કરી રહ્યા છે, જેમાં સ્વર્ગસ્થ મોરાજી દેસાઈના સતત છ બજેટનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે.

સામાન્ય માણસને બજેટ પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ હોય છે
નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ કહ્યું કે બજેટ પીએમ નરેન્દ્ર મોદીના 'સબકા સાથ, સબકા વિકાસ'ના મંત્ર પર આધારિત છે. કેન્દ્રીય નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ દ્વારા કેન્દ્રીય બજેટ 2024-25 રજૂ કરવા પર, કેન્દ્રીય પ્રધાન જ્યોતિરાદિત્ય એમ. સિંધિયાએ કહ્યું, "બજેટ દેશને વિકાસ અને પ્રગતિના માર્ગ પર લઈ જવા માટે એક વ્યાપક પ્રવાસ હશે. વિકસિત ભારતનો સંકલ્પ આમાં પ્રતિબિંબિત થશે." અમને આશા છે કે અમે બજેટના આધારે તે લક્ષ્ય હાંસલ કરવા તરફ ઝડપથી આગળ વધીશું. કેન્દ્રીય મંત્રી પ્રહલાદ જોશીએ કહ્યું, "આજે બજેટ રજૂ થવા જઈ રહ્યું છે. વડાપ્રધાન મોદીના નેતૃત્વમાં ભારતે જે આર્થિક પ્રગતિ કરી છે તે વધુ આગળ વધશે..."

રેલવે બજેટમાં કોઈ મોટી જાહેરાત થઈ શકે છે
કેન્દ્રીય બજેટ અંગે, મધ્યમ વર્ગને અપેક્ષા છે કે તેને કર મુક્તિ મળશે અને આવકમાં વધારો થશે. એવી અપેક્ષા છે કે આ વખતે મૂળભૂત કર મુક્તિ મર્યાદા 3 લાખ રૂપિયાથી વધીને 5 લાખ રૂપિયા થઈ શકે છે. નવી અને જૂની ટેક્સ સિસ્ટમમાં પણ ફેરફારની અપેક્ષા છે. સામાન્ય માણસને આ બંને ટેક્સ પર મુક્તિની અપેક્ષા છે. એવી ધારણા છે કે નિર્મલા સીતારમણ લાંબા અંતર માટે વંદે ભારત સ્લીપર ટ્રેનની જાહેરાત કરી શકે છે, તેની સાથે રેલવે ભાડા અંગે પણ કેટલીક જાહેરાત થઈ શકે છે.

લોકોને રોજગારી મળશે
બજેટમાં ભારતના રેલવે ક્ષેત્ર માટે નાણાકીય રોડમેપની રૂપરેખા આપવામાં આવી છે, જેમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને આધુનિક બનાવવા અને સેવાઓ વધારવા માટેની મુખ્ય વ્યૂહરચનાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. રેલવે બજેટ મજબૂત રેલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરીને આર્થિક વૃદ્ધિને વેગ આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે તેવી અપેક્ષા છે. આ બજેટનો ઉદ્દેશ્ય માત્ર રેલ નેટવર્કને આધુનિક બનાવવાનો જ નથી પરંતુ બાંધકામ, સંચાલન અને જાળવણી ક્ષેત્રોમાં રોજગારીની ઘણી તકો ઊભી કરવાનો પણ છે. આ સાથે રોજગારીની નવી તકો પણ ઉભી થશે.

રેલ્વે બજેટ 2024 ની અપેક્ષાઓ
આ બજેટ વંદે ભારત, વંદે મેટ્રો જેવી નવી ટ્રેનો અને મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન અને નમો ભારત પહેલ જેવા પ્રોજેક્ટ્સ સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ જાહેરાતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે. આ બજેટમાં ટિકિટના ભાવ, ભાડામાં વધારો કે ઘટાડો થઈ શકે છે અને નવી ટ્રેનની જાહેરાત પણ થઈ શકે છે.

રેલવે બજેટ ફાળવણી
ભારતીય રેલ્વેને કેન્દ્રીય બજેટ 2023-2024માં રૂ. 2.40 લાખ કરોડ અને વચગાળાના બજેટ 2024-2025માં રૂ. 2.52 લાખ કરોડ મળ્યા છે. નાણાકીય વર્ષ 2022 ફાળવણીના નોંધપાત્ર 75% આગામી બજેટમાં સલામતી, નવા કોચ, ટ્રેન અને કોરિડોર જેવી મુખ્ય પ્રાથમિકતાઓ માટે ભંડોળ ફાળવવાની અપેક્ષા છે. જો કે કર્મચારીઓના પેન્શનમાં કોઈ વધારો કરવામાં આવ્યો નથી. રેલ બજેટ મોટા શહેરોમાં શહેરી પરિવહન પ્રણાલીની સાથે હાઇ-સ્પીડ રેલ નેટવર્ક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે.

નાણામંત્રીએ વચગાળાના રેલ્વે બજેટમાં કઈ ટ્રેનોની જાહેરાત કરી?
કેન્દ્રીય નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે ફેબ્રુઆરીમાં વચગાળાનું બજેટ 2024-25 રજૂ કર્યું હતું, જેમાં ત્રણ મુખ્ય આર્થિક કોરિડોર કાર્યક્રમોનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ પહેલ ઊર્જા, સિમેન્ટ અને ખનિજોના પરિવહનને વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. બજેટમાં મેટ્રો રેલ અને નમો ભારત જેવા મુખ્ય રેલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સનું વધુ શહેરોમાં વિસ્તરણ પણ સામેલ છે. સીતારમને ભારતીય રેલ્વેની 40,000 બોગીઓને વંદે ભારત માનક કોચમાં રૂપાંતરિત કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. વધુમાં, મેટ્રો રેલ અને નમો ભારત નેટવર્કને મોટા શહેરી કેન્દ્રો સુધી વિસ્તરણ કરવાની યોજનાઓની રૂપરેખા આપવામાં આવી હતી.

રેલ્વે સુરક્ષા પગલાં વધારવાની પહેલ
આગામી રેલ્વે બજેટ ટ્રેન અકસ્માતોને ઘટાડવા માટે વિવિધ પગલાં અમલમાં મૂકીને સલામતીની ચિંતાઓને દૂર કરવા માટે સુયોજિત છે. અદ્યતન સિગ્નલિંગ સિસ્ટમમાં રોકાણ, રેલ્વે સ્ટાફ માટે ટ્રેકની જાળવણી અને તાલીમ કાર્યક્રમો એજન્ડામાં છે. પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર રેલ્વે નેટવર્કમાં સલામતી પ્રોટોકોલ સુધારવાનો છે, જેનાથી મુસાફરોને સલામત અને વિશ્વસનીય મુસાફરી અનુભવની ખાતરી મળે છે. સલામતી વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, રેલવે બજેટનો ઉદ્દેશ્ય મુસાફરોમાં વિશ્વાસ જગાડવાનો અને ટ્રેન મુસાફરી દરમિયાન તેમની સુરક્ષા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે.