અદાણી પોર્ટ્સને સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી મોટી રાહત, ગુજરાત સરકારે 108 હેક્ટર જમીન પરત કરવાની રહેશે નહીં

ઉદ્યોગપતિ ગૌતમ અદાણીની કંપની અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઈકોનોમિક ઝોન લિમિટેડને મોટી રાહત આપતાં સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાત હાઈકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે મૂક્યો છે, જેમાં રાજ્ય સરકારને કંપનીને ફાળવવામાં આવેલી 108 હેક્ટર ગોચરની જમીન પાછી લેવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. આ જમીન કચ્છ જિલ્લાના મુન્દ્રા બંદર પાસે નવીનાલ ગામમાં આવેલી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે ગુજરાત સરકાર પાસેથી જવાબ માંગ્યો છે. ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને પોર્ટ કંપનીને ફાળવેલી 108 હેક્ટર જમીન પરત લેવા જણાવ્યું હતું. જસ્ટિસ બીઆર ગવઈ અને જસ્ટિસ કેવી વિશ્વનાથનની બેન્ચે હાઈકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે આપ્યો હતો.

આ મામલો 2005નો છે, જ્યારે અદાણી પોર્ટ્સને 108 હેક્ટર જમીન ફાળવવામાં આવી હતી. 2010 માં, જ્યારે કંપનીએ જમીનમાં ફેન્સીંગ કરવાનું શરૂ કર્યું, ત્યારે નવીનાલ ગામના રહેવાસીઓએ PIL સાથે ગુજરાત હાઇકોર્ટનો સંપર્ક કર્યો. તેમણે ગુજરાત હાઈકોર્ટને જણાવ્યું હતું કે અદાણી પોર્ટ્સને ફાળવવામાં આવેલી જમીન ગોચરની જમીન છે. તેમણે તેમની અરજીમાં દલીલ કરી હતી કે ગામમાં ગોચર જમીનની અછત છે. રહેવાસીઓના જણાવ્યા અનુસાર, અદાણી પોર્ટ્સ અને સેઝને 276 એકર જમીનની ફાળવણી કર્યા પછી ગામમાં માત્ર 45 એકર ગોચર જમીન બાકી છે.

વર્ષ 2014 માં, રાજ્ય સરકારે કહ્યું હતું કે 387 હેક્ટર સરકારી જમીન ગ્રામજનોને ચરવા માટે આપવાનો આદેશ પસાર કરવામાં આવ્યો છે, જેના પછી કોર્ટે કેસનું સમાધાન કર્યું. સરકારે 387 હેક્ટર જમીન ન ફાળવતાં ગ્રામજનોએ ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં તિરસ્કારની અરજી કરી હતી. 2015 માં, રાજ્ય સરકારે સમીક્ષા અરજી દાખલ કરી અને કોર્ટને જણાવ્યું કે ગ્રામ પંચાયતને ફાળવવા માટે માત્ર 17 હેક્ટર સરકારી જમીન ઉપલબ્ધ છે. રાજ્ય સરકારે દરખાસ્ત કરી હતી કે તે લગભગ 7 કિલોમીટર દૂર બાકીની જમીન ફાળવી શકે છે.

ગામલોકોએ તેને એમ કહીને નકારી કાઢ્યું હતું કે ઢોર ચરાવવા માટે તે ઘણું દૂર છે. એપ્રિલ 2024માં, ગુજરાત હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ સુનીતા અગ્રવાલ અને જસ્ટિસ પ્રણવ ત્રિવેદીની ડિવિઝન બેંચે રેવન્યુ ડિપાર્ટમેન્ટના એડિશનલ ચીફ સેક્રેટરીને ઉકેલ શોધવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. ACS એ એફિડેવિટ દ્વારા બેંચને જાણ કરી હતી કે રાજ્ય સરકારે લગભગ 108 હેક્ટર અથવા 266 એકર ગોચર જમીન પાછી લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે, જે અગાઉ APSEZ ને ફાળવવામાં આવી હતી.

મહેસૂલ વિભાગે કોર્ટને જણાવ્યું કે રાજ્ય સરકાર કુલ 129 હેક્ટર જમીનને ગોચર તરીકે વિકસાવશે અને તેને ગામને પાછી આપશે, જેના માટે તે અદાણી પોર્ટ્સ પાસેથી લીધેલી 108 હેક્ટર જમીનમાં પોતાની પાસેથી 21 હેક્ટર જમીન ઉમેરશે. . આ અંગે ગુજરાત હાઈકોર્ટે સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો અને રાજ્ય સરકારને આ દરખાસ્તનો અમલ કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો. અદાણી પોર્ટ્સે ગુજરાત સરકારના આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. જસ્ટિસ બીઆર ગવઈ અને જસ્ટિસ કે.વી.વિશ્વનાથનની બેન્ચે અદાણી પોર્ટ્સ એન્ડ સ્પેશિયલ ઈકોનોમિક ઝોન લિમિટેડની અપીલ પર વિચાર કર્યો અને ગુજરાત હાઈકોર્ટના આદેશ પર સ્ટે આપ્યો.