હેપી બર્થડે સુનીલ ગાવસ્કર: નર્સની એક ભૂલ અને સુનીલ ગાવસ્કર માછીમાર બની ગયા હોત... આજે તેમનું નામ ક્રિકેટના મહાન ખેલાડીઓમાં નથી.

હેપ્પી બર્થડે સુનીલ ગાવસ્કરઃ ક્રિકેટની દુનિયામાં 'લિટલ માસ્ટર' તરીકે જાણીતા સુનીલ ગાવસ્કર માટે આજનો દિવસ (10 જુલાઈ) ખૂબ જ ખાસ છે. આજે ભારતીય ટીમના પૂર્વ કેપ્ટન અને દિગ્ગજ ગાવસ્કરનો જન્મદિવસ છે અને તેઓ 75 વર્ષના થઈ ગયા છે. તેણે પોતાના ક્રિકેટ કરિયરમાં ઘણા ઐતિહાસિક રેકોર્ડ બનાવ્યા છે.

5 ફૂટ 5 ઇંચ ઊંચા ગાવસ્કરે ક્રિકેટના સૌથી લાંબા ફોર્મેટમાં ઘણી યાદગાર ઇનિંગ્સ રમી હતી, જે આજે પણ ચાહકોના મનમાં છે. ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં 10 હજાર રન અને 34 સદીના આંકડાને સ્પર્શનાર ગાવસ્કર વિશ્વના પ્રથમ બેટ્સમેન છે.

ગાવસ્કરના જીવનની એવી ઘણી વાતો છે, જેને સાંભળીને ચાહકો પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ જાય છે. પરંતુ તેના જીવનમાં એક સત્ય છે જે કોઈને પણ આશ્ચર્યચકિત કરી શકે છે. વાસ્તવમાં, જન્મ સમયે હોસ્પિટલમાં ગાવસ્કર સાથે આવી ઘટના બની હતી, જેના કારણે તેમનું આખું જીવન બદલાઈ ગયું હશે. જો નર્સની એ ભૂલ સુધારાઈ ન હોત તો આજે ક્રિકેટના મહાન ખેલાડીઓમાં ગાવસ્કરનું નામ ન હોત.

આ ઘટના ગાવસ્કર સાથે હોસ્પિટલમાં બની હતી

વાસ્તવમાં, ગાવસ્કરે તેમની આત્મકથા 'સની ડેઝ'માં કહ્યું છે કે 'હું ક્યારેય ક્રિકેટર બન્યો ન હોત અને આ પુસ્તક લખાયું ન હોત... જો તીક્ષ્ણ આંખોવાળા નારાયણ મસુરકર મારા જીવનમાં ન હોત.'

ગાવસ્કરે કહ્યું, 'જ્યારે હું જન્મ્યો હતો, ત્યારે તે (જેમને મેં પાછળથી નન-અંકલ કહ્યા હતા) મને જોવા હોસ્પિટલ આવ્યા અને તેમણે મારા કાન પર બર્થમાર્ક જોયો. બીજા દિવસે તે ફરીથી હોસ્પિટલ આવ્યો અને તેણે જે બાળકને ખોળામાં લીધો તેના કાન પર નિશાન નહોતું. આ પછી સમગ્ર હોસ્પિટલમાં બાળકોની તપાસ કરવામાં આવી હતી. જે બાદ મેં તેને માછીમારની પત્ની પાસે સૂતો જોયો.

...તો આજે હું માછીમાર હોત: ગાવસ્કર

ગાવસ્કરે કહ્યું, 'હોસ્પિટલની નર્સે ભૂલથી મને ત્યાં સુવડાવી દીધો હતો. બાળકોને નવડાવતી વખતે કદાચ તે બદલાઈ ગયો હતો. કાકાએ એ દિવસે ધ્યાન ન આપ્યું હોત તો કદાચ આજે હું માછીમાર હોત. તમને જણાવી દઈએ કે સુનીલ ગાવસ્કરની ક્રિકેટ કારકિર્દીને ઘડવામાં તેમના પિતા મનોહર ગાવસ્કરની સાથે માતા મીનલનું પણ મહત્વનું યોગદાન હતું. સુનીલ ગાવસ્કર બાળપણમાં ટેનિસ બોલથી રમતા હતા અને તેમની માતા તેમને બોલિંગ કરાવતી હતી.

સુનીલ ગાવસ્કરે વર્ષ 1971માં વેસ્ટ ઈન્ડિઝ પ્રવાસ પર ટેસ્ટ ડેબ્યૂ કર્યું હતું. વેસ્ટ ઈન્ડિઝ સામેની તે ડેબ્યૂ સિરીઝમાં, ગાવસ્કરે 4 ટેસ્ટ મેચમાં રેકોર્ડ 774 રન (4 સદી અને ત્રણ અડધી સદી સહિત) બનાવ્યા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન ગાવસ્કરની સરેરાશ 154.80 હતી. ડેબ્યૂ સિરીઝમાં સૌથી વધુ રન બનાવવાનો આ હજુ પણ વર્લ્ડ રેકોર્ડ છે.

ડેબ્યૂ ટેસ્ટ શ્રેણીમાં સૌથી વધુ રન:

સુનીલ ગાવસ્કર (ભારત) - 4 મેચ, 774 રન, 154.80 એવરેજ, ચાર સદી
જ્યોર્જ હેડલી (વેસ્ટ ઈન્ડિઝ) – 4 મેચ, 703 રન, 87.87 એવરેજ, ચાર સદી
કોનરેડ હંટે (વેસ્ટ ઈન્ડિઝ) – 5 મેચ, 622 રન, 77.75 એવરેજ, ત્રણ સદી
હર્બર્ટ કોલિન્સ (ઓસ્ટ્રેલિયા) – 5 મેચ, 557 રન, 61.88 એવરેજ, બે સદી
બેરી રિચર્ડ્સ (દક્ષિણ આફ્રિકા) – 4 મેચ, 508 રન, 72.57 એવરેજ, બે સદી

1971ના વેસ્ટ ઈન્ડિઝ પ્રવાસમાં ગાવસ્કરનું પ્રદર્શન:

પોર્ટ ઓફ સ્પેન ટેસ્ટ- પ્રથમ દાવ 65 રન, બીજો દાવ 67* રન
જ્યોર્જટાઉન ટેસ્ટ- પ્રથમ દાવ 116 રન, બીજી ઈનિંગ 64* રન
બ્રિજટાઉન ટેસ્ટ- પ્રથમ દાવ 1 રન, બીજો દાવ 117 રન
પોર્ટ ઓફ સ્પેન ટેસ્ટ- પ્રથમ દાવ 124 રન, બીજો દાવ 220 રન

બંને ઇનિંગ્સમાં સદી ફટકારીને શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું

સુનીલ ગાવસ્કરે ટેસ્ટ મેચની બંને ઇનિંગ્સમાં ત્રણ-ત્રણ વખત સદી ફટકારવાનું કારનામું બતાવ્યું હતું. આ સિદ્ધિ મેળવનાર તે એકમાત્ર ભારતીય છે. 1971માં તેની ડેબ્યૂ સિરીઝમાં તેણે પોર્ટ ઓફ સ્પેનમાં વેસ્ટ ઈન્ડિઝ સામે 124 અને 220 રનની ઈનિંગ્સ રમી હતી.

આ પછી તેણે 1978માં પાકિસ્તાન વિરૂદ્ધ કરાચી ટેસ્ટમાં 111 અને 137 રનની ઇનિંગ્સ રમી હતી, જેને ચાહકો આજે પણ યાદ કરે છે. તે જ વર્ષે, તે વેસ્ટ ઈન્ડિઝ સામે કોલકાતા ટેસ્ટની બંને ઈનિંગ્સમાં સદી ફટકારવામાં સફળ રહ્યો હતો. ગાવસ્કરે કોલકાતા ટેસ્ટમાં 107 અને 182 રનની ઇનિંગ્સ રમી હતી.

ગાવસ્કરનો આંતરરાષ્ટ્રીય રેકોર્ડ આવો હતો

સુનીલ ગાવસ્કરે તેની 16 વર્ષની ટેસ્ટ કારકિર્દીમાં (1971-1987) કુલ 125 ટેસ્ટ મેચ રમી અને 10,122 રન બનાવ્યા, જેમાં 34 સદી અને 45 અડધી સદીનો સમાવેશ થાય છે. ટેસ્ટમાં ગાવસ્કરની બેટિંગ એવરેજ 51.12 હતી. તેનો 34 સદીનો રેકોર્ડ સચિન તેંડુલકરે 2005માં તોડ્યો હતો. ગાવસ્કરે 108 ODI ઈન્ટરનેશનલ મેચોમાં 35.13ની એવરેજથી 3092 રન બનાવ્યા છે. તેણે ODIમાં માત્ર એક જ સદી ફટકારી હતી, તે પણ 107મી મેચમાં. ગાવસ્કર 1983નો વર્લ્ડ કપ જીતનાર ભારતીય ટીમનો પણ ભાગ હતા.

સુનીલ ગાવસ્કરે 47 ટેસ્ટ અને 37 ODI ઈન્ટરનેશનલ મેચોમાં ભારતનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં, ગાવસ્કરની કપ્તાની હેઠળ, ભારતે 9 મેચ જીતી અને 8 હારી, જ્યારે 30 ટેસ્ટ મેચ ડ્રો રહી. વન-ડે ઈન્ટરનેશનલમાં ગાવસ્કરની કપ્તાની હેઠળ, ભારતે 14 મેચ જીતી હતી, જ્યારે ટીમને 21માં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને બે મેચ અનિર્ણિત રહી હતી.